Milan Sikirica

e - KEMIJA za učenike osnovnih škola

Recenzenti:

• izv. prof. dr. sc. Željka Soldin
• doc.dr.sc.Biserka Prugovečki
• Mihaela Vrbnjak Grđan, prof.
• Karmen Holenda, prof.

Kemija – znanost za sva vremena. 6

1. ŠTO RADE SUVREMENI KEMIČARI 7

1.1. Kemija u svakidašnjem životu. 8

1.2. Kemijski laboratorij (radionica) 9

2. FIZIKALNA SVOJSTVA TVARI 12

2.1. Gustoća. 12

2.2. Električna i toplinska vodljivost 12

2.3. Agregacijska stanja tvari 13

3. FIZIKALNE I KEMIJSKE PROMJENE TVARI 17

3.1. Fiziološko djelovanje tvari 18

3.2. Zloporaba kemijskog znanja. 19

4. VRSTE TVARI 22

4.1. Elementarne tvari 22

4.2. Kemijski spojevi 24

5. SMJESE I POSTUPCI RAZDVAJANJA SMJESA.. 29

5.1. Razdvajanje heterogenih smjesa. 30

5.2. Razdvajanje homogenih smjesa. 33

6. ISKAZIVANJE SASTAVA SMJESA.. 38

6.1. Maseni udio. 38

6.2. Volumni udio. 40

7. ZRAK I GLAVNI SASTOJCI ZRAKA.. 42

7.1. Zemljina atmosfera. 42

7.2. Kružni tok sastojaka atmosfere. 43

7.3. Fizikalna svojstva zraka. 44

7.4. Industrijska primjena zraka. 45

7.5. Kisik. 46

7.6. Ozon. 46

7.7. Gorenje. 47

7.8. Gašenje požara. 47

7.9. Disanje. 48

8. VODA.. 49

8.1. Uporaba vode. 50

8.2. Voda u prirodi 51

8.3. Od kojih se elementarnih tvari voda sastoji 53

8.4. Otpadne vode. 53

9. VODIK.. 55

10. ATOMI I KEMIJSKI ELEMENTI 57

10.1. Koliko su veliki atomi 57

10.2. Građa atoma. 58

10.3. Kemijski elementi 59

10.4. Imena i simboli kemijskih elemenata. 60

10.5. Protonski i maseni broj 61

10.6. Relativna atomska masa, Ar63

10.7. Periodni sustav kemijskih elemenata. 64

10.8. Rasprostranjenost kemijskih elemenata u prirodi 65

11. KEMIJSKE FORMULE I JEDNADŽBE.. 67

11.1. Zakoni kemijskog spajanja. 67

11.2. Formula spoja. 67

11.3. Jednadžba kemijske reakcije. 68

12. IONI I IONSKE STRUKTURE.. 70

12.1. Što su i kako nastaju ioni 70

12.2. Ionska veza. 70

12.3. Maseni omjeri elemenata u kemijskom spoju. 72

12.4. Svojstva tvari ionske građe. 73

13. MOLEKULE.. 76

13.1. Molekule kemijskih elemenata. 76

13.2. Molekule kemijskih spojeva. 77

13.3. Formule i nazivi molekula. 78

14. VALENCIJA.. 79

14.1 Valencija atoma u molekulama. 79

14.2. Empirijska i molekulska formula. 80

14.3. Valencije atoma u ionskim spojevima. 81

14.4. Valencija i nazivi spojeva. 81

15. RELATIVNA MOLEKULSKA MASA.. 83

16. KEMIJSKE REAKCIJE I ENERGIJA.. 85

16.1. Egzotermne promjene. 85

16.2. Endotermne promjene. 87

17. BRZINA KEMIJSKE REAKCIJE.. 88

17.1. Utjecaj veličine površine na brzinu kemijske reakcije. 88

17.2. Utjecaj koncentracije reaktanata na brzinu kemijske reakcije. 89

17.3. Utjecaj temperature na brzinu kemijske reakcije. 89

17.4. Utjecaj katalizatora na brzinu kemijske reakcije. 90

18. SLIČNOST SVOJSTAVA KEMIJSKIH ELEMENATA.. 92

19. NEMETALI 94

19.1. Halogeni elementi 94

19.2. Sumpor 97

19.3. Sumporov dioksid. 99

19.4. Sumporna kiselina. 100

19.5. Kisele kiše. 101

20. METALI 103

20.1. Alkalijski metali 103

20.2. Zemnoalkalijski metali 105

20.3. Kako nastaju špiljski ukrasi 107

20.4. Željezo. 108

21. KISELINE, BAZE I SOLI 110

21.1. Elektrolitička disocijacija. 110

21.2. Indikatori kiselina i lužina. 112

21.3. Soli 113

21.4. Kako se dobiva kuhinjska sol 115

22. MASENI UDIO ELEMENATA U SPOJU.. 117

23. UGLJIK I NJEGOVI SPOJEVI 119

23.1. Dijamant i grafit 119

23.2. Ugljikovi oksidi 120

23.3. Ugljična kiselina. 120

24. KRUŽENJE UGLJIKA U PRIRODI 122

24.1. Ugljikov dioksid i globalno zatopljenje. 123

25. FOSILNA GORIVA I PETROKEMIJA.. 126

25.1. Ugljen. 126

25.2. Nafta. 127

25.3. Plinovita goriva. 129

25.4. Petrokemija. 130

26. ORGANSKI SPOJEVI UGLJIKA

26.1. Svojstva organskih spojeva. 131

26.2. Kvalitativna analiza sastava organskog spoja. 132

27. UGLJIKOVODICI 134

27.1. Zasićeni ugljikovodici ili alkani 134

27.2. Nezasićeni ugljikovodici 138

27.3. Aromatski ugljikovodici 140

28. ALKOHOLI 142

28.1. Građa molekula alkohola. 142

28.2. Etanol 143

28.3. Kemijska svojstva alkohola. 144

28.4. Alkoholi s više funkcijskih skupina -OH.. 145

29. KARBOKSILNE KISELINE.. 146

29.1. Imena i svojstva karboksilnih kiselina. 146

29.2. Octena kiselina. 146

29.3. Masne kiseline. 147

30. ESTERI 149

30.1. Laboratorijska sinteza estera. 149

30.2. Imena estera. 149

31. MASTI I ULJA.. 151

31.1. Masti i ulja. 151

31.2. Proizvodi od masti i ulja. 152

32. SAPUNI I DETERDŽENTI 153

32.1. Sapuni 153

32.2. Emulzije. 154

32.3. Kako sapun pere. 154

32.4. Deterdženti 155

33. UGLJIKOHIDRATI 157

33.1. Podjela ugljikohidrata. 157

33.2. Monosaharidi 157

33.3. Disaharidi 159

15.4. Polisaharidi 159

34. AMINOKISELINE I PROTEINI 164

34.1. Aminokiseline. 164

34.2. Proteini 165

34.3. Građa molekula proteina. 165

34.4. Kolagen. 167

35. ENZIMI 168

35.1. Kako enzimi rade. 168

35.2. Gdje se enzimi rabe. 169

35.3. O prehrani 169

36. POLIMERI 171

36.1. Vrste polimera. 171

36.2. Sintetički homopolimeri 171

36.2. Sintetički kopolimeri 174

36.3. Guma. 174

36.4. Recikliranje iskorištenih polimera. 175 Možete ostaviti komentar ako se prijavite.